Çokkültürlü Bir İnternette İfade Özgürlüğü Bilmecesi

SAN FRANCISCO - Google açısından karar netti. Tüm dünyada şiddete yol açan İslam karşıtı bir video, dinleriyle alay etmesine rağmen Müslümanlara karşı şiddeti teşvik etmediği için, şirketin kurallarına göre nefret söylemi kapsamına girmiyordu. Beyaz Saray, Google'ın kararı tekrar gözden geçirmesini isteyince, şirket bu talebi reddetti. Google için bu karar, internet şirketlerinin her gün karşılaştığı hassas bir dengeleme eylemiydi. Facebook ve Twitter gibi iletişim mecralarını yaratan bu şirketler, sert siyasi eleştirilerden çıplaklığa ve nefret söylemi gibi belirsiz kavramlara dek çok çeşitli şekiller alabilen ifadelerin hangilerine izin verileceği konusunda kendi kurallarını oluşturuyor. Şirket çalışanları da, kurallara uymayan kullanıcıları kontrol etmek için yirmi dört saat aralıksız çalışıyor. Google'a ait YouTube'da yayınlanan İslam karşıtı videodan kaynaklanan sorunlarla uğraşan tek internet şirketi Google değil. Facebook 14 Eylül'de, Pakistan'ın dine hakaret yasasını ihlal eden videoyla ilgili bağlantıların bu ülkede bloke edildiğini doğruladı. Şirketin sözcüsü, Dışişleri Bakanlığı'nın bilgilendirmesi üzerine bir ABD büyükelçisine yönelik tehdit içeren yazının da kaldırıldığını söyledi. Elçinin hangi ülkede görev yaptığını açıklamadı. Bu kararlar içinde en can sıkıcıları, tüm dünyada kabul gören bir tanımı olmayan nefret söylemiyle ilgili olanlar. Ayrıca içlerinde demokrasiyle yönetilenlerin de olduğu ülkeler, saldırgan veya kışkırtıcı olarak gördükleri söylemleri denetleme konusunda oldukça farklı hukuki yaklaşımlara sahip. Avrupa ülkeler i neo -Nazi propagandasını yasaklıyor. Avrupa mahkemeleri bazen herhangi bir grubun dini hassasiyetlerini rencide eden içeriği de yasaklıyor. Hindistan yasaları kamu düzenini tehdit edebilecek söylemleri onaylamıyor. Türkiye, kurucu cumhurbaşkanı Kemal Atatürk'e hakaret eden web sitelerini kapatabiliyor. Ülkeler gibi internet şirketlerinin de, farklı ülkelerdeki ifadeleri nasıl yorumlayacakları konusunda kendi tutumları var. Google İslam karşıtı "Müslümanların Masumiyeti" videosunun nefret söylemi olmadığını söylese de, Libya ve Mısır'da bu videoya erişimi kültürel değerlere saygı ve buralardaki hassas durum nedeniyle kısıtladı. Google kültürel değerlerle ilgili kuralın neden tüm ülkelerde değil de sadece bu iki ülkede uygulandığını açıklamadı. New York St. Johns Üniversitesi'nden Hukuk Profesörü Mark L. Movsesian, saldırgan veya nefret uyandırıcı söylemi tüm dünyada yasaklamayı amaçlayan her tür girişimin fiilen imkânsız ve zarar verici olduğunu söylüyor. Movsesian, "Rejimler birbirinden çok farklı. Her şeyi yasaklamadıkça tek bir çözüme ulaşmak çok ama çok zor" diyor. Twitter nefret söylemine açıkça değinmiyor, ama sitenin kurallar kitabında "kullanıcılar muhtemelen kışkırtıcı olanları da dâhil, hizmet koşullarına ve kurallara aykırı olmayan içerik yükleyebilir" diye yazıyor. Yasaklanan içerikler arasında, "başkalarına yönelik doğrudan ve açık şiddet tehdidi" var. Hindistan hükümeti, rahatsız edici olarak gördüğü hesapları kapatması için bu yaz Twitter'a baskı yaptı. Şirket yetkilileri sadece, alenen başkalarının adını kullanan hesapları kapatmayı kabul etti. Kullanıcı hiciv amaçlı olduğunu açıklamadıkça, başkasının adıyla hesap açmak Twitter kurallarına aykırı. Facebook sektördeki en sert kurallardan bazılarına sahip. Şirket Libya'daki ABD elçiliği personelinin öldürülmesinin ardından yayınladığı açıklamada, "Facebook'un politikası, şiddet tehdidi yaratan, şiddeti örgütleyen veya şiddet kullanan örgütleri öven içeriği yasaklar" dedi. Şirket bir kişiye saldırmak olarak tanımladığı "nefret söylemini" de yasaklıyor. Facebook'ta çıplak fotoğraf da yasak. Bu kural Facebook'u bu yıl, çocuk emziren kadın fotoğraflarıyla ilgili bir tartışmaya çekti. Göğüsleri gösteren fotoğrafların yasaklanmasına karşı çıkan gruplar Facebook sayfaları açtı. Kadınları tüm dünyadaki Facebook ofislerinin dışında çocuk emzirmeye çağıran "eylemler" yapıldı. Şirket, emzirme fotoğraf ları paylaşmanın serbest olduğunu, ama "çocuğun fiilen emzirmediği, göğsün tümünü gösteren fotoğraf ların Facebook'un Haklar ve Sorumluluklar belgesini ihlal ettiğini" söyledi. New Yorker dergisinde bu ay yayınlanan bir karikatür, Facebook'un açık göğüs kuralına takıldı. Dergi Facebook sayfasına, göğüsleri açık bir kadın ile erkeği gösteren karikatür koydu. Bu çizim Facebook'un çıplak göğüs kuralına uymadığı için kaldırıldı. Facebook kısa süre sonra tavrını değiştirdi. Şirket her hafta "yüz binlerce" şikâyet aldığı için bazen hata yaptığını söyledi.