Küçük Katar'dan büyük hamle: Suriye'ye füze sevkiyatı

Washington - Suriyeli muhaliflere yapılan silah sevkiyatı geçen yıl hızlandığında, Obama yönetimi Arap müttefiklerinden, etkili bir silah türünü isyancılara vermemelerini defalarca rica etti: Omuzdan atılan ısıya güdümlü füzeler. ABD'li yetkililer bu füzelerin ileride, bazıları El Kaide'yle bağlantılı terörist gruplar tarafından sivil uçakları düşürmekte kullanı labi leceği uyarısında bulundu. Bir ülke bu öğüde kulak asmadı: Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın hükümetine karşı savaşan isyancıları 2011'den beri silahlandırarak isyancı kuvvetler için vazgeçilmez hale gelen, zengin petrol ve gaz kaynaklarına sahip minik Katar emirliği. Silahlarla ilgili istihbarat raporları hakkında bilgi sahibi olan dört ABD'li ve Ortadoğulu yetkiliye göre, Katar sene başından beri gizli bir silah sevkiyatı ağını kullanarak Esad'ın hava kuvvetlerine karşı kullanmaları için isyancılara en az iki parti omuzdan ateşlemeli füze gönderdi. Bunların arasında Çin yapımı FN-6 füzeleri de vardı. Bu tam da Başkan Obama'nın Suriyeli isyancıları silahlandırmak için sınırlı bir girişim başlatma kararının, Katar ve diğer Arap ülkelerince silah sevkiyatını büyük ölçüde artırmak için yeşil ışık olarak yorumlanabileceği bir döneme denk geliyor. Katar'ın isyancılara yardım etmek için sergilediği bu atılganlık, Ortadoğu'daki siyasi arenada nüfuzunu artırmak amacıyla zenginliğini kullanan bu ülkenin en son hamlesi. Katar'ı uzun süredir yöneten Şeyh Hamad Bin Halife El Tani Haziran'da görevini bırakarak iktidarı 33 yaşındaki oğluna devretmesinin bu stratejide herhangi bir değişiklik anlamına gelmediği düşünülüyor. Üst düzey bir Batılı diplomat, Katarlılar için "Kimsenin kontrolü alt ında kalmayarak herkesi şaşırtmayı sürdürüyorlar. Güçleri biraz da öngörülemez olmalarından geliyor" diyor. Katar'ın başka konulardaki yardımlarına ihtiyaç duyan ABD'nin baskı gücü çok az. Katar ABD'li ve Afgan yetkililer ile başkent Doha'da siyasi büro açan Taliban arasında yürütülecek barış görüşmelerine ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor. Katar'ın Suriyeli isyancıları desteklemek için yürüttüğü gizli faaliyetler, Muammer Kaddafi hükümetini devirmeye çalışan Libya'daki savaşçılara verdiği desteği artırmasıyla başladı. 2008'de Boeing'den aldığı C-17 askeri nakliye uçakları, Katar'ın küresel gizli silah pazarında aktif bir oyuncu olma kapasitesini güçlendirdi. Suriye'nin kuzeyindeki radikal gruplar, kısmen Katar'ın gönderdiği silahlar sayesinde en becerikli muhalif grup haline geldi. Suudi Arabistan kontrolü Katar'ın elinden almaya ve isyancılara yönelik silah sevkiyatının idaresinde daha büyük rol üstlenmeye çalışsa da, yetkililere ve dış uzmanlara göre Katar'ın sevkiyatları sürüyor. En büyük endişe kaynağı, Katar'ın sene başından beri Suriye'ye gönderdiği omuzdan atılan füzeler. Şubat'ta internete koyulan videolarda, daha önceki çatışmalarda rastlanmayan ve Suriye hükümetinin elinde olduğu bilinmeyen Çin yapımı füzeler kullanan isyancılar görüldü. Batılı yetkililer ile isyancılar sayıları birkaç düzineyi geçmeyen bu füzelerin, bunları bilinmeyen bir satıcıdan alarak Türkiye'ye getiren Katar tarafından gönderildiğini söyledi. Füzeler ilk olarak, Özgür Suriye Ordusu bayrağı altında savaşan grupların elinde görüldü. Bu da füzelerin, en azından başlangıçta, radikallere veya El Kaide bağlantılı gruplara değil ABD'nin desteklediği savaşçılara dağıtıldığını gösterdi. Katar'ın sevkiyatlarından dert yanan Ürdün ve Birleşik Arap Emirlikleri liderleri, bu ülkenin düşüncesiz stratejisinden şikâyetçi oldu. ABD'li yetkililerin dediğine göre 23 Nisan'da Beyaz Saray'da Şeyh Hamad ile özel bir görüşme yapan Obama, silahların El Kaide'yle bağlantılı El Nusra Cephesi gibi radikal grupların eline geçtiği uyarısında bulundu. IHS Jane's Terörizm ve İsyan Merkezi'nden analist Charles Lister'a göre son haftalarda, Katar'ın kuzey Suriye'deki sertlik yanlısı radikal militan gruplara verdiği desteği artırdığına yönelik kanıtlar var. Lister Katar'ın El Nusra Cephesi'ni silahlandırdığına dair kesin kanıt olmadığını, ancak savaşçı grupların mevcut dinamikleri nedeniyle, Katar'ın sağladığı silahların seçilmiş gruplara aktarılmasının fiiliyatta aynı etkiyi yapacağını söylüyor. Lister e-posta aracılığıyla yaptığı açıklamada, "Katar gibi bir bölge ülkesinin sağladığı silahların, en azından El Nusra Cephesi ile yapılacak ortak operasyonlarda kullanılması (hatta belki de bu örgütle paylaşılması) kaçınılmaz" dedi. ABD'li ve Arap yetkililere göre Katar'ın stratejisi, ideoloji (iktidardaki ailenin, İslam'ın siyasi hayatta önemli bir rol oynaması yönündeki inancı) ile hesapçılığın bir bileşimi. Ortadoğulu bir yetkilinin dediği gibi, "Kazananları desteklemeyi seviyorlar".