Kırım'ı bekleyen meşruiyet sorunu

Kosovalıların 1999'da Sırbistan'dan ayrılması, ilişkilerin yıllarca soğuk kalmasına sebep olarak, Amerika ile Rusya'nın arasını açtı. Washington Kosova'nın özgürlük teklifini desteklerken, Moskova bunu Sırbistan'ın egemenliği için bir tehdit olarak gördü. şimdiyse 15 yılın ardından, eski soğuk savaş rakiplerinin araları yine bozuk; fakat bu sefer taraflar deşişti: Rusya Kırım'ın Ukrayna'dan ayrılma hakkını ilân ediyor, Amerika ise bunun gayrimeşru olduğunu söylüyor. Ukrayna'daki bu restleşme self determinasyon hakkı ve ulus-devletlerin toprak bütünlüğü ile ilgili yüzyıllık bir tartışmayı alevlendirdi.

Rus birliklerinin müdahalesi göz önünde bulundurulduğunda Kırım'daki çatışmanın, Kosova olayına tamamen paralel olduğu söylenemez. Amerika, Kosova'ya askeri olarak müdahale etmişti fakat bunu bölgeye kendi üzerine almak için yapmamıştı. Ancak şuan meydana gelen olaylar, bir bölgenin ayrılmasının kabul edilirliğinin durumdan duruma değişiklik gösterdiğini kanıtladı.

Çeçenistan bağımsız olsun mu? Hayır. Doğu Timor? Evet. Abhazya? Hayır. Güney Sudan? Evet. Filistin? Karmaşık.

Britanya'nın İskoçya'yı, İspanya'nın ise Katalonya'yı elinde tutmak istediği Batı topraklarında bu biraz hassas bir konu. Amerika Birleşik Devletleri, ulusal hükümetin rızası olmaksızın Londra'dan ayrılarak, bir devrim ile kuruldu. Şimdi Obama, Kırım için ulusal hükümetin rızası olması gerektiğini savunuyor. Genç Amerikan birliği, Güney'i elinde tutmak için bir iç savaşla mücadele etmişti. Uluslararası Strateji Araştırmaları Kurumu üyesi Samuel Charap, hiçbir devletin uygulamada tutarlı olmadığını, Kırım müdahalesini destekleyen Rusya'nın Kosova örneğini sıkça tekrarladığını söyledi. "Aynı şeyleri yapın" demek istediğini belirtti.

Rus yetkililer, yakın zamanda Birleşik Krallık'tan ayrılmak için oylama yapacak olan İskoçya'yı da örnek olarak gösteriyor. Ancak Amerikalı yetkililer, onların yerel hükümeti devirmek için Edinburgh'a birlik göndermediklerinin ve silah namlusu altında oylama düzenlemediklerinin altını çizdi. Kremlin'in yanlış kıyaslamalarla istilayı ve toprak gaspını meşru göstermeye çalıştığını ileri sürdü. Başkan Obama'nın yardımcı milli güvenlik danışmanı Benjamin J. Rhodes Rusya'nın müdahalesini göz önünde bulundurarak, "halkın kendi kararını verebilmesi için serbest bir ortamın olmadığını" dile getirdi. Devletin bütünlüğü kavramı 1648'de imzalanan Vestfalya Anlaşması'na dayanıyor ve bu mesele Amerikan başkanları için Soğuk savaş bittiğinden beri karmaşıklığını koruyor. Ukrayna, Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından enkazdan çıkan 15 ülkeden biri. Bu yeni milletlerin birçoğu o zamanlar, kendi ayrılıkçı hareketleri ile karşı karşıya geldiler. Rusya'da Çeçenistan, Gürcistan'da Abhazya ve Güney Osetya, Moldova'da Transdinyester ve Azerbaycan'da Dağlık Karabağ.

Woodrow Wilson'un Birinci Dünya Savaşı'nın ardından self determinasyon hakkını savunmasına rağmen, Amerika genel olarak sınırları korumayı savundu.

Sovyet Devletleri eski özel elçisi Stephen Sestanovich self determinasyonun Wilson'dan beri karmaşık bir mesele olduğunu ve kaosa sebep olduğunu söyledi ve şunları ekledi: "Tutarlı tek nokta, bunun büyük devletler tarafından komşularının dağılması için bir araç olarak kullanılamadığıdır."

Rusya'nın 1990' lardan sonra Çeçenistan'daki iki savaşının amacı şuan Kırım'da baş gösteren ayrılıkçılık düşüncesini engellemekti. Suriye'deki savaşta Beşar Esad'ı destekleyen Rusya, orada da devlet egemenliğinin korunması gerektiğini savunuyor. Ancak bu durum Ukrayna söz konusu olduğunda tersine çevriliyor.

Kosova Avrupa'yı ikiye böldü. Yugoslavya dağıldıktan sonra, Arnavut azınlığı temsil eden Kosova Kurtuluş Ordusu, Sırp hükümete karşı savaştı. Sırp hükümeti, Bill Clinton 1999 yılında 78 gün süren NATO bombalama operasyonu ile müdahale edene kadar bu isyancı gruba ciddi anlamda zarar verdi. Kosova 2008'de bağımsızlığını ilan etti. Britanya, Fransa ve Almanya gibi Amerika da Kosova'nın bağımsızlığını tanıdı. Rusya ve İspanya ise katı bir şekilde reddetti. Daha sonra Milletlerarası Adalet divanı Kosova'nın bağımsızlık ilanını meşru kabul etti.

Rusya, 2008'de savaşa girdiği Gürcistan gibi ülkelerdeki kendi yandaşı olan ayrılıkçı cumhur iyet lere desteğini meşrulaştırmak için Kosova örneğini veriyor. Batının karşı çıkmasına rağmen, Abhazya ve Güney Osetya'nın bağımsızlığını savunmuştu.

Ancak Beyaz Saray yetkililerine göre, Sırbistan baskılarıyla birlikte Kosova'daki yönetim hakkını ve meşruiyetini kaybetti. Rus iddialarına rağmen, Kırım'daki Rusça konuşan nüfusa karşı bir kampanya yürütüldüğüne dair bir kanıt da yok. Rhodes ayrıca, Kiev hükümetinin Kırım halkına karşı baskı yapmadığını ve insanlık suçu işlemediğini, meşruiyet kaybının söz konusu olmadığını söyledi.