Bir Anayasa referandumunun böylesine öfkelerle dolu bir kamplaşmaya neden olacağını herhalde önceden kestirmek mümkün değildi.
Özellikle birbirlerine çok zıt siyasal konumlara sahip kesimlerden insanların "Hayır" cephesinde buluşacakları kesinlikle tahmin edilemezdi.
Yani siz MHP ile BDP'nin sivilleşme ve demokrasi konularında aynı çizgide olduklarını önceden biliyor muydunuz?
Bu durumun izahını belki de felsefi düşünce içinde bulabiliriz.
Felsefi düşünceyi popüler kültüre indirgeyen bir kitap var.
T. Cathcart ve D. Klein birlikte yazmışlar "Felsefeyi Mizah Yoluyla Anlamak" kitabını. (Aylak Yayınları)
Mesela bu kitapta felsefedeki "Post Hoc Ergo Propter Hoc" kuralının da yanlış olduğu anlatılıyor.
"Post Hoc Ergo Propter Hoc" kabaca "Bir şey diğerini izlediğine göre o şey diğeri yüzünden olur" anlamına geliyor.
Horoz ötünce güneş doğuyorsa, horozun ötüşü güneşi doğurur, demek gibi bir durum bu.
Bizim olayımızda da acaba "Hayır dersek iktidara bizim tuttuğumuz parti gelir mi" benzeri bir horoz-güneş ilişkisi olabilir mi?
Oysa bütün çok bilenler, hayır oyları daha fazla çıkarsa AK Parti seçmenlerinin kilitleneceğini ve önümüzdeki genel seçimde AK Parti'nin daha güçlü biçimde iktidar olacağını yorumluyorlar.

Yanılgı örnekleri
Sözünü ettiğimiz kitapta, bu tür yanılgılara bir başka örnek fıkra daha var.
Şöyle:
Kızılderili kabilesinin yeni seçilen genç ve eğitimli büyücüsü, kendisine "Önümüzdeki kış nasıl geçecek" diye sorulunca, meteoroloji müdürünü aramış ve soruyu ona yöneltmiş.
Meteoroloji müdürü "Kış soğuk geçecek" deyince, genç büyücü kabilesi üyelerine dönmüş, -Kış soğuk geçecek, ormanda ne kadar odun bulursanız toplayıp stok edin, demiş.
Birkaç hafta sonra büyücü yine meteoroloji müdürünü arayıp, aynı soruyu sormuş.
Müdür "Kış çok soğuk" geçecek diye cevap vermiş.
Büyücü "Bunu nereden anlıyorsunuz" diye sorunca meteoroloji müdürü "Çünkü Kızılderililer ormanda harıl harıl odun toplamaya başladılar" diyerek açıklamış tahminin kaynağını.

Otorite her şeyi bilir
Anayasa referandumuna ilişkin tartışmalarda hukuk otoritesi oldukları var sayılan kişiler, aynı maddeyi kendi siyasal konumlarına göre farklı yorumlarken, yine felsefenin bir kuralını hatırlamak durumundayız.
Bunun Latincesi "Argumentum Ad Verecundiam" şeklinde,
Yani bir konuda gerçekler farklı gösterse de "Otorite"nin dediğine uymak gerekir.
Bir fıkralı örnek şöyle:
Yolda Al ile karşılaşan John şaşkınlıkla haykırır:
-Ben seni öldün biliyordum!
Al gülerek cevap verir:
-Hayret... Oysa gördüğün gibi ben hayattayım.
John bu cevaba sinirlenir,
-Olamaz... Bana senin öldüğünü söyleyen kişi senden daha güvenilir bir insandı, der.
Bütün bu çeşitlemelerin sonunda eveti de hayırı da belki daha farklı değerlendiririz. Çünkü her kavram birden çok anlamlar içerir.
Mesela 500 metre uzaktaki annesini bir atışta vuran kişi "İyi nişancı" olsa da "İyi insan" değildir.
Yani "İyi" olmak her şeye yetmez...
Ama yine de hepimizin ve hepinizin bayramı hem iyi hem güzel olsun.