Bana mı öyle geliyor, yoksa günümüzde 'narsizm', güçlenerek yükselen bir 'değersizlik mi' oldu! Bilemiyorum. Çünkü artık, özellikle geçmiş günlere oranla, çok fazla sayıda kendisine aşık insanlar görüyorum. Şiddetli düzeyde bir aşk. Belki de çağımızın, kalabalıklar arasında yalnızlaşan insan yüreğinin, çaresizleşen bir dışa vurumu mu, bu acaba!.. Doğrusu çok emin değilim...

***
Bilebildiğim kadarıyla 'psikanalitik' literatürde, bir insanda rastlanabilecek 'narsistik olgular'; kibir, bencillik, hayran olunma özlemi, başkalarınca güçlü sevilme arzusu, başkalarını sevebilme yeteneğinin yoksunluğu, insanlardan uzaklaşma, özsaygıda sorunlu olma diye sıralanabilir... Bütün bunların toplamından, kişinin kendisine duyduğu şiddetli aşk çıkıyor ortaya...
***
Yani sudaki suretine bakarak, kendisine aşık olan Narkissos efsanesindeki gibi, temelde kendisine aşık olan kişi narsist... Bu nedenle, bir insandaki narsizmi, sadece bencillikle, benmerkezcilikle açıklamak da olası değil. Narsist kişilikte temel durum, galiba bir bireyin sevgi nesnesi olarak, başkaları yerine, sadece kendisini seçtiği zihinsel konumlanmanın ürünü...
***
Elbette narsist kişilik, ille de 'başkalarından nefret ediyor' karşılığını yansıtmıyor. Çünkü narsist kişinin, başkalarıyla olan ilişkisi, bir şekilde içten içe, karşısındakilerin kendisine hayran olması arzusunu hissetmesiyle şekilleniyor. Yani başkalarını, sadece kendisi için, kendi imajına hayranlık duyup, kendi kişisel aşkını yaşayacağı bir ayna olarak görüyor, belki bilinçaltında narsist olan...
***
Aslında sürekli kendisine ilgi duyan narsist kişi, kendisini var olduğundan çok daha büyük görüyor. Yani kişiliğinin tüm hallerindeki gerçek durumundan, bildiklerinden, hissettiklerinden, sezgilerinden, gelişiminden, çok daha büyük, çok daha abartılı. İşte böyle hissettiği için de, Narkissos gibi tutuluyor kendi kendisine... Kendisi ile aşk yaşıyor... Kendisine aşık oluyor...
***
Özünde gerçek 'aşk' kavramında da böyle değil mi? Aşık olan insan, bir başkasına tutulduğunda, aşkı olgunlaşıncaya kadar, aşık olduğu kişinin kusurlarını görmez genelde... Görmediği gibi, aşık olduğu kişinin tüm özelliklerini, var olduğu noktadan, çok daha fazla abartmaz mı? İşte 'narsist' olan kişilik de, kendisinin tüm özelliklerine abartarak, kendi özüyle aşk yaşıyor galiba...
***
Bir zamanlar psikiyatrinin az bilinen kahramanlarından Karen Horney, "Gerçek anlamıyla ele alacak olursak, narsizmi özünde bir öz büyütme (öz enflasyonu) olarak tanımlamak gerekir" demişti... Yani ekonomik enflasyon gibi, 'ruhsal enflasyon' da, gerçekte var olandan çok daha büyük değerler sunmak, anlamına geliyor. Ruhsal enflasyon, gündelik hayatta ise çekilmez oluyor...
***
Çünkü, bir yanda narsist kişi, 'yeterli bir temeli olmayan değerler için kendisini seviyor, kendisine hayranlık duyuyor.'... Ama öte yandan gündelik hayatta en zor olan ise aynı kişinin yeterli olmayan aynı temel değerleri, yani düşündüğü ölçüde sahip olmadığı değerleri için, sürekli başkalarından da hayranlık bekliyor olması... Normal insanın, narsistik kişilikle iletişiminde en zor nokta.
***
Doğrusu narsist kişilik, 'zor ve nevrotik kişilik' yapılarının zirvesi sayılabilir. Günümüz hep, sorunlu 'zor kişilikler' ile dolu. Mütevazılıklar dünyasında, onlarla yaşarken, bir de 'narsistlerin' sürekli hayranlık ile beslenmek isteyen çizgileri, hayatı zorlaştırıyor... Yetişkin insan olma hali, o kadar örselendi ki; kendisine aşık politikacıların yanına, bir de politik olmayanlar eklendi...