Pera'da 'Regence' adı, ilk kez bir Fransız lokantası için kullanılır. 1923 yılının sonlarına doğru, içki yasağı nedeniyle lokanta Mihail Mihailoviç'e devredilir. 1931'de Mihailoviç'in ödeme güçlüğüne düşmesiyle, Galatasaray'da Levantenlerin 'Olivio Geçidi' olarak adlandırdıkları mekân Tevfik Manars, Veronika Protoppova ve Vera Çirik üçlüsü tarafından devralınır ve 'Rejans' adıyla bir Rus lokantası olarak işletilmeye başlanır. 1940-50'lerde Rejans'ın müşterileri daha çok yabancı konsolosluk mensupları, İstanbul'un kalburüstü kişileri, zengin azınlıklar, yüksek devlet memurlarıdır. 1960'lardan itibaren sanatçıların, yazarların, şairlerin, aydınların, üniversite öğretim üyeleri ve öğrencilerinin devam ettikleri bir yer haline gelir. Rejans, bu anlamda Beyoğlu'nun 20. yüzyıl başından günümüze, yaşanan tarihin canlı bir tanığıdır. Bu tanıklığın arka fonunu oluşturan Beyaz Rus kadın garsonlar şimdi yok ama borç çorbası, piroşki, olivye, patlıcan ezme, kievski, strogonof, elmalı ördek, kestane tatlısı, mereng ve limon kabukları arasında dinlendirilmiş 'sarı' votkanın tadı 78 yılın lezzetiyle hayatiyetlerini hâlâ sürdürmekteler. Fakat öğrendik ki, Rejans'ın bulunduğu mekânın mal sahibi, 78 yıldır orada olan ve kültür yaşamımızda özel bir yeri bulunan tarihi restoranı tahliye etmek için dava açmış ve temyizde kazanmış. Mekân, mal sahibinindir ama, Rejans'ın isim hakkı da 40 yıla yakın süredir işletmeciliğini yapan Erdal Sezener ve Zinnur Taygan'da bulunuyor. Tahliye süreci sonuçlandığında Rejans muhtemelen oradan çıkarak başka bir mekâna taşınacak. Orayı yine bir restoran ya da müzikhol olarak işleteceği bilinen mal sahibi de, doğal olarak Rejans adını kullanamayacak.

REJANS'IN ZENGİNLİĞİ
Peki, adı böylece 80 yıla varan bir büyü bozulmuş olmayacak mı? Daha doğrusu o mekânı Rejans olarak korumanın bir yolu yok mu? Mal sahibinin elbette kullanım hakkı vardır, kullanacaktır da... Ama ortak zeminde anlaşma umudu hayata geçirilemez mi? Acaba, başka bir adla aynı mekânda açılacak restaurant, Rejans'ın 80 yıla yaklaşan kültürel birikimini, anılarının zenginliğini taşıyabilecek mi? Daha yakın bir zamanda Kadıköy'de ünlü bir restoran el değiştirmişti. Yeni sahipleri, adını değiştirmedi ama, belki de kurulduğundan beri hizmet veren değerli garsonlarını işten çıkardı. Üç vakte kalmadan bütün müşterileri başka mekânları doldurdular. Sahipleri baktılar olmuyor, eski garsonlarını yeniden işe aldılar. Şimdi rezervasyonsuz yer bulamazsanız. Çünkü bir mekânı değerli kılan, yeri konumu kadar, o mekânı yaşatan insanları, anıları, kültürel birikimidir. Pera'nın romantik ışıldağı Rejans'ın yuvasında yaşama umudu yok olmaz umarım.

İNADINA ŞİİR
Sokak kederliydi.
Yüzün ay ışığına mührü düşmüştü
Karanlığın rengi soluktu yağmura yürüdüm çıplak yürekle
Ağaçları kesiyorlardı
REFİK DURBAŞ