Meclis Başkanı Mehmet Ali Şahin'in "10-12 maddelik kısmi Anayasa değişikliği gelebilir" açıklamasını önemsiyoruz.
İki nedenden ötürü: 1- 1982 Anayasası'nın patlayan dikişlerinden hiç değilse birkaçı daha yamanacak. 2- "Bu Anayasa'nın yamalarla daha ne kadar ömrü uzatılabilir" tartışmalarıyla yeni bir Anayasa ihtiyacı yeniden gündeme taşınacak.
Şahin'in sözünü ettiği ama sırrı henüz çözülemeyen mini Anayasa değişikliği paketinde yasama dokunulmazlığıyla ilgili 83'üncü maddenin yeniden düzenlenmesi de yer alacak mı? Sanmıyoruz.
Zaten CHP Konya Milletvekili Atilla Kart'ın, "Yargılanmak istiyorum, yargılanamıyorum. Dokunulmazlığımın kaldırılmasına yardım edin" talebinin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nce reddedilmesinden sonra konu siyasetin gündeminden düştü.
Ama milletvekili dokunulmazlığının hâlâ gündemde tutulduğu ya da tartışıldığı platformlar da var. Örneğin, Bahçeşehir Üniversitesi.
4 yıldır "Anayasa Yazım Yarışması" düzenleyen Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi, bu yıl konu olarak "Milletvekili dokunulmazlıkları" nı seçti. Fakülte öğrencileri gruplar oluşturarak Anayasa'nın "Yasama dokunulmazlığı"yla ilgili 83'üncü maddesini yeniden yazdılar. Gerekçeleriyle birlikte. Dereceye giren çalışmaları okuduk ve gençleri gerçekten takdir ettik.

83'üncü maddeyi değiştirmek
Dereceye giren öneriler hakkında bir fikir verebilmemiz için önce 83'üncü maddenin kritik fıkralarını hatırlatmamız gerekiyor:
"Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen bir milletvekili, Meclis'in kararı olmadıkça tutulamaz, sorguya çekilemez, tutuklanamaz ve yargılanamaz. Türkiye Büyük Millet Meclisi üyesi hakkında, seçiminden önce veya sonra verilmiş bir ceza hükmünün yerine getirilmesi, üyelik sıfatının sona ermesine bırakılır; üyelik süresince zamanaşımı işlemez. Tekrar seçilen milletvekili hakkında soruşturma ve kovuşturma, Meclis'in yeniden dokunulmazlığını kaldırmasına bağlıdır."
Gelelim dereceye giren önerilere...
Üçüncülüğü kazanan çalışmada, "Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen milletvekili hakkında soruşturma başlatılabilmesi, hukuki sürecin milletvekilliği görevini engellemeyecek biçimde işlemesi, verilecek kesin hükmün hemen mi, yoksa milletvekilinin görev süresinin dolmasından sonra mı yerine getirileceğine Meclis'in karar vermesi" öneriliyor. Bir öneri daha yapılıyor: "Hakkındaki kesim hüküm Meclis kararıyla beklemede olan milletvekili, hüküm infaz edilmeden yeniden milletvekili adayı olamaz." Görüşümüz: Makul, mantıklı bir öneri ama yetersiz.
Yarışmanın ikincisi ise, "Seçimden önce veya sonra suç işlediği ileri sürülen milletvekilinin Yargıtay'da yargılanması" nı öneriyor. Görüşümüz: Bu öneri gerek hukukçularca, gerekse siyasilerce daha önce de ortaya atıldı. Ama doğru değil. Çünkü millet genel mahkemelerde yargılanırken, milletin vekilinin Yargıtay'da hesap vermesi, eşitlik ilkesine aykırı.
Ve işte birinci seçilen öneri: "Seçimden önce veya sonra suç işlediği öne sürülen bir milletvekili hakkında soruşturma açılabilir, evinde arama yapılabilir, yargılanabilir; ancak tutuklama ve hürriyetten mahrum edici veya hürriyeti sınırlayıcı bütün diğer tedbirler, Milletvekili Yasama Dokunulmazlığı Denetleme Kurulu'nun salt çoğunlukla vermesi gereken izin olmadıkça uygulanamaz. Bu Kurul, Meclis'te grubu bulunan siyasi partilerin her birinin kendi içinden seçtiği iki Meclis üyesinden oluşur. Görev süreleri her genel seçimle sona erer." Görüşümüz: Meclis'teki Karma Komisyon'un görevi Milletvekili Yasama Dokunulmazlığı Denetleme Kurulu'na devrediliyor. Ancak oylamada eşitlik çıkarsa ne olacak? Ya yeniden oylanacak ki, doğru olmaz; çünkü Kurul'un bazı üyelerini vicdani kanaatlerini değiştirmeye zorlar. Ya Kurul Başkanı'nın oyu ağırlıklı sayılacak ki, o da eşitlik ilkesini havaya uçurur. Ya da oyların eşitliği dokunulmazlığı tartışılan milletvekilinin lehine yorumlanacak, ki o da hukuken yanlış olur.
Her şey bir yana, gençlerin kamu vicdanını kanatan milletvekili dokunulmazlığını tartışmaları bile güzel bir şey. Meclis Anayasa Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Burhan Kuzu'nun da o gençlere takdirini esirgemeyeceğinden eminiz...