İrtica ile Mücadele Eylem Planı, "askeri mahalde, asker kişiler tarafından, askeri merciin talimatıyla hazırlandığına" göre, yargılama sivil mi yoksa askeri mahkemede mi gerçekleşecek?
Anayasanın 145. maddesi, "askeri mahalde işlenen her türlü suça askeri mahkemenin bakacağını" söylüyor. Oysa ister askeri, ister sivil mahalde olsun, psikolojik harekât ya da darbe hazırlığının muhatabı sivillerdir. Böyle bir suç, askeri mahalde başlasa bile, askeri mahalde bitmez. Sözgelimi, Avrupa Birliği uyum yasalarını yavaşlatmak maksadıyla, Hakkâri'de peş peşe bomba patlatılması ve olayların PKK üzerine yıkılması, askeri bir mahalde kurgulanmış olabilir. Ama neticede, sivil vatandaşlar bu eylemden zarar gördü. Eylemlerin devamı olarak Şemdinli'deki Umut Kitapevi'nde patlatılan bombayı ele alalım: Suç, askeri mahalde işlenmemişti; askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili değildi; bir asker aleyhine işlenmemişti; görevle ilgili olmadığı için askeri suç sayılmazdı. Ama Yargıtay 9. Ceza Dairesi, Van 3. Ağır Ceza Mahkemesi'nin kararını bozarak, askeri yargıyı yetkili kıldı. Konu askeri mahkemeye intikal edince de, işler değişti: Van 3. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 39 yıla mahkûm ettiği astsubay Ali Kaya ve Özcan İldeniz, tutuksuz yargılanmak bir yana, hâlâ görev başındalar; iddianamede suçlanan sıralı askeri amirlere ise hiç dokunulmadı; buna mukabil, Savcı Ferhat Sarıkaya meslekten ihraç edildi.
Askerin, sivil mahkemelerde yargılanmasını düzenleyen kanun, Anayasa Mahkemesi'nde görüşülüyor. Ve iptâl edilmediği için, şu anda, İrtica ile Mücadele Eylem Planı konusunda yetkili olan mercii sivil mahkeme.
Acilen atılması gereken adımı da hatırlatalım: AK Parti, anayasanın 145'inci maddesini, CHP ve MHP ile uzlaşarak değiştirmeli; askeri mahalde işlense dahi (psikolojik harekât ve darbe teşebbüsü gibi) sivilleri hedef alan suçlarda, sivil yargı tek yetkili merci haline getirilmeli. Zira bu arada Anayasa Mahkemesi, askerlerin sivil mahkemede yargılanmasını öngören maddenin yürürlüğünü durdurursa işler daha da karışır. 4 partinin birlikte 145'inci maddeyi değiştirmesi, millet iradesine sahip çıkan TBMM'ye itibar kazandıracaktır.